قوانین چاه ارت یا سیستم ارتینگ، قواعد مربوط به یک سیستم الکتریکی است که برای اتصال تجهیزات الکتریکی به زمین استفاده می‌شود. این سیستم در صورت بروز اتصال کوتاه یا سایر حوادث الکتریکی، از برق گرفتگی و آسیب دیدن افراد و تجهیزات جلوگیری می‌کند. قوانین چاه ارت به منظور ایمنی و عملکرد صحیح این سیستم، توسط سازمان‌های استاندارد تدوین شده‌اند. رعایت این قوانین برای ایمنی افراد و تجهیزات ضروری است. بنابراین، هنگام طراحی و اجرای سیستم ارتینگ باید این قوانین را به دقت رعایت کرد. چاه ارت باید به طور دوره‌ای بررسی و در صورت لزوم تعمیر شود.
چاه ارت یا سیستم ارتینگ، یک سیستم الکتریکی است که برای اتصال تجهیزات الکتریکی به زمین استفاده می‌شود. سیستم ارتینگ در صورت بروز اتصال کوتاه یا سایر حوادث الکتریکی، از برق گرفتگی و آسیب دیدن افراد و تجهیزات جلوگیری می‌کند. قوانین چاه ارت به منظور ایمنی و عملکرد صحیح این سیستم، توسط سازمان‌های استاندارد تدوین شده‌اند. این قوانین شامل موارد زیر می‌شوند:
انتخاب محل مناسب: چاه ارت باید در مکانی حفر شود که به رطوبت دسترسی داشته باشد. این امر به منظور افزایش رسانایی زمین و کاهش مقاومت الکتریکی چاه ارت ضروری است.
عمق مناسب: عمق چاه ارت باید با توجه به نوع خاک و مقاومت مخصوص آن تعیین شود. به طور کلی، عمق چاه ارت باید حداقل 4 متر و حداکثر 8 متر باشد.
قطر مناسب: قطر چاه ارت باید حداقل 80 سانتی‌متر باشد.
استفاده از مواد مناسب: برای ساخت چاه ارت باید از مواد رسانای الکتریکی مانند فولاد یا مس استفاده شود.
اتصال صحیح به تجهیزات: چاه ارت باید به طور صحیح به تجهیزات الکتریکی متصل شود. این اتصال باید توسط یک سیم مسی با قطر حداقل 6 میلی‌متر انجام شود.
رعایت قوانین و قواعد چاه ارت و تجهیزات چاه ارت برای ایمنی افراد و تجهیزات ضروری است. بنابراین، هنگام طراحی و اجرای سیستم ارتینگ باید این قوانین را به دقت رعایت کرد.
انتخاب محل مناسب برای چاه ارت از قواعد و قوانین چاه ارت و یکی از مهمترین عوامل در طراحی و اجرا چاه ارت است. محل مناسب برای چاه ارت باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:
برخی از مکان‌های مناسب برای حفر چاه ارت عبارتند از:
فضای سبز: فضای سبز مانند باغ‌ها و پارک‌ها معمولاً دارای رطوبت کافی هستند.
کنار ساختمان‌ها: چاه ارت می‌تواند در کنار ساختمان‌ها حفر شود. در این صورت، باید فاصله مناسبی بین چاه ارت و ساختمان‌ها رعایت شود.
کنار خطوط انتقال برق: چاه ارت می‌تواند در کنار خطوط انتقال برق حفر شود. در این صورت، باید از فاصله مناسب بین چاه ارت و خطوط انتقال برق اطمینان حاصل شود.
بر اساس قواعد و قوانین چاه ارت ، عمق چاه باید به گونه‌ای باشد که به رطوبت کافی زمین دسترسی داشته باشد. رطوبت زمین باعث افزایش رسانایی آن می‌شود و مقاومت الکتریکی چاه ارت را کاهش می‌دهد. طبق استاندارد ملی ایران به شماره 6362، عمق مناسب برای چاه ارت در ایران حداقل 4 متر و حداکثر 8 متر است. این عمق برای اکثر انواع خاک مناسب است. عوامل مختلفی در تعیین عمق مناسب برای چاه ارت موثر هستند، از جمله:
نوع خاک: خاک‌های مرطوب و رسی دارای رسانایی بالاتری نسبت به خاک‌های خشک و شنی هستند. بنابراین، عمق چاه ارت در خاک‌های مرطوب و رسی می‌تواند کمتر باشد.
مقاومت مخصوص خاک: مقاومت مخصوص خاک نشان‌دهنده میزان مقاومت خاک در برابر عبور جریان الکتریکی است. هرچه مقاومت مخصوص خاک بیشتر باشد، عمق چاه ارت باید بیشتر باشد.
شرایط آب و هوایی: در مناطقی که رطوبت هوا زیاد است، عمق چاه ارت می‌تواند کمتر باشد.
قطر چاه ارت یکی از عوامل مهم در تعیین مقاومت الکتریکی چاه ارت است. مقاومت الکتریکی چاه ارت باید به اندازه‌ای کم باشد که بتواند جریان الکتریکی ناشی از اتصال کوتاه یا سایر حوادث الکتریکی را به زمین منتقل کند.
استاندارد IEC 60364-5-54 قطر مناسب برای چاه ارت را حداقل 80 سانتی‌متر تعیین کرده است. این استاندارد همچنین توصیه می‌کند که قطر چاه ارت با توجه به نوع خاک و مقاومت مخصوص آن افزایش یابد.
استاندارد ملی ایران به شماره 6362 قطر مناسب برای چاه ارت را حداقل 80 سانتی‌متر تعیین کرده است. این استاندارد و “قوانین چاه ارت” همچنین توصیه می‌کنند که قطر چاه ارت با توجه به نوع خاک و مقاومت مخصوص آن افزایش یابد.
اتصال صحیح چاه ارت به تجهیزات، یکی از قواعد و قوانین چاه ارت و از مهمترین عوامل ایمنی سیستم ارتینگ است. این اتصال باید به گونه‌ای انجام شود که مقاومت آن حداقل باشد تا در صورت بروز اتصال کوتاه یا سایر حوادث الکتریکی، جریان برق به راحتی به زمین منتقل شود و از آسیب دیدن افراد و تجهیزات جلوگیری شود.
روش‌های مختلفی برای اتصال چاه ارت به تجهیزات وجود دارد. یکی از رایج‌ترین روش‌ها، استفاده از سیم مسی است. در این روش، یک سیم مسی با قطر حداقل 6 میلی‌متر از چاه ارت به تجهیزات الکتریکی متصل می‌شود. این اتصال باید به طور صحیح و محکم انجام شود.
روش دیگر اتصال چاه ارت به تجهیزات، استفاده از کابل ارت است. کابل ارت، یک کابل مسی است که دارای مقاومت الکتریکی پایینی است. این کابل به طور مستقیم از چاه ارت به تجهیزات الکتریکی متصل می‌شود.
چاه ارت باید به طور دوره‌ای بررسی شود تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل شود. بررسی چاه ارت شامل موارد زیر می‌شود:
بازرسی ظاهری: در این مرحله، چاه ارت از نظر وجود ترک، خوردگی و سایر آسیب‌های احتمالی بررسی می‌شود.
اندازه‌گیری مقاومت زمین: مقاومت زمین چاه ارت باید با استفاده از یک مولتی‌متر یا دستگاه تست زمین اندازه‌گیری شود. مقاومت زمین چاه ارت باید کمتر از 4 اهم باشد.
اتصال به تجهیزات: اتصال چاه ارت به تجهیزات الکتریکی باید از نظر محکم بودن و عدم وجود خوردگی بررسی شود.
در صورت مشاهده هرگونه آسیب یا خرابی در چاه ارت، باید نسبت به تعمیر آن اقدام شود. ترک‌ها و خوردگی‌های سطحی چاه ارت باید با استفاده از مواد مناسب تعمیر شوند. در صورت آسیب دیدگی لوله ارت، باید آن را تعویض کرد. اتصال چاه ارت به تجهیزات الکتریکی باید در صورت لزوم تعمیر یا تعویض شود.
بررسی و تعمیر چاه ارت باید توسط یک متخصص برق انجام شود. در صورت مشاهده هرگونه آسیب یا خرابی در چاه ارت، باید در اسرع وقت نسبت به تعمیر آن اقدام شود. عدم بررسی و تعمیر به موقع چاه ارت می‌تواند منجر به بروز حوادث الکتریکی شود.
چاه ارت یک سیستم الکتریکی مهم است که برای ایمنی افراد و تجهیزات ضروری است. رعایت قوانین چاه ارت به منظور عملکرد صحیح این سیستم و جلوگیری از حوادث الکتریکی ضروری است. چاه ارت باید در محلی حفر شود که به رطوبت دسترسی داشته باشد. عمق چاه ارت باید با توجه به نوع خاک و مقاومت مخصوص آن تعیین شود. قطر چاه ارت باید حداقل 80 سانتی‌متر باشد.
برای ساخت چاه ارت باید از مواد رسانای الکتریکی مانند فولاد یا مس استفاده شود. چاه ارت باید به طور صحیح به تجهیزات الکتریکی متصل شود. چاه ارت باید به طور دوره‌ای بررسی و در صورت لزوم تعمیر شود. رعایت قوانین چاه ارت یک اقدام مهم و ضروری برای ایمنی افراد و تجهیزات است. بنابراین، هنگام طراحی و اجرای سیستم ارتینگ باید این قوانین را به دقت رعایت کرد.
