صاعقه گیر یکی از اجزای حیاتی در ساخت و سازها به حساب می‌آید که در حفاظت از ساختمان‌ها و افراد در برابر صاعقه و اثرات آن از اهمیت بالایی برخوردار است. صاعقه گیرها بر اساس استانداردهای فنی و علمی طراحی می‌شوند و معمولاً از موادی مانند فلزات رسانا بهره می‌برند. عملکرد جذب و تخلیه آنها باعث میشود تا انرژی صاعقه به زمین تخلیه شده و از ساختمان و افراد درون آن دور شود. این عملکرد اهمیت بسیاری در حفاظت از ساختمان‌ها و جلوگیری از خسارات ناشی از صاعقه دارد.
در این مقاله، به بررسی مفهوم، عملکرد و اهمیت صاعقه گیر در حفاظت از ساختمان‌ها می‌پردازیم. اگر قصد انتخاب و خرید هر یک از انواع صاعقه گیر برای مصارف مختلف را دارید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
صاعقه گیر یا برق گیر یک سیستم حفاظتی است که برای محافظت از ساختمان‌ها و تجهیزات در برابر صاعقه و خطرات ناشی از آن به کار می‌رود. عملکرد اصلی صاعقه گیر در جذب جریان صاعقه و هدایت آن به زمین است. با جذب صاعقه، جریان صاعقه به ساختمان و تجهیزات منتقل میشود و از آسیب دیدن آنها جلوگیری میشود. اجزای تشکیل‌دهنده صاعقه گیر شامل مواردی نظیر عمودهای فلزی، سیم‌های جریان‌بر، سیم‌های اتصال، پایه‌ها و شمع‌های زمینی است. همچنین، صاعقه گیر برای حفاظت از ساختمان‌ها و تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی بسیار حائز اهمیت است. با نصب این ابزار، خطرات ناشی از صاعقه مانند آسیب به ساختمان، خرابی تجهیزات و از دست رفتن اطلاعات مهم کاهش می‌یابد. همچنین، حفاظت از جان و ایمنی افراد درون ساختمان نیز از جمله اهداف اصلی صاعقه گیر است. در ادامه‌ی این مطلب به صورت مفصل در مورد اجزای تشکیل دهنده، چگونگی عملکرد، اهمیت آن، نصب و نگهداری صاعقه گیر صحبت خواهیم کرد. تا پایان با ما همراه باشید.
صاعقه گیر شامل اجزای مختلفی است که به همراه یکدیگر کار می‌کنند تا وظیفه محافظت از ساختمان و افراد را به خوبی انجام دهند. برخی از اجزای تشکیل‌دهنده آن شامل موارد زیر است:
اجزای فوق به صورت یکپارچه با یکدیگر همکاری می‌کنند تا ساختمان را در برابر صاعقه و ضربه‌های الکتریکی محافظت کنند و خسارات جانبی را به حداقل برسانند. طبیعی است هرچه از اجزای باکیفیت‌تری در ساخت صاعقه گیر استفاده شود، در قیمت صاعقه گیر تاثیر به سزایی خواهد داشت.
جذب و انتقال صاعقه:
“صاعقه گیر” با استفاده از اجزای تشکیل‌دهنده‌اش، صاعقه را از محیط اطراف جذب می‌کند. اجزای رهاکننده و سیم‌های هدایت‌کننده در این عملکرد نقش کلیدی دارند. رهاکننده‌ها با خاصیت هدایت‌پذیری خود، جریان صاعقه را از ابرها به سمت خود جذب می‌کنند. سیم‌های هدایت‌کننده نیز بعد از جذب صاعقه توسط رهاکننده‌ها، جریان صاعقه را به سمت زمین هدایت می‌کنند. این سیم‌ها معمولاً از مواد رسانا، مانند مس، تشکیل شده‌اند تا بتوانند جریان را به خوبی منتقل کنند.
تخلیه صاعقه:
بعد از جذب و انتقال، صاعقه از صاعقه گیر به سمت زمین تخلیه میشود. تخلیه صاعقه به کمک سرپیچ‌ها و میزانه‌ها انجام میشود. سرپیچ‌ها با جذب صاعقه و هدایت آن به سمت سیم‌های هدایت‌کننده، جریان صاعقه را به سمت زمین هدایت می‌کنند. میزانه‌ها نیز در مسیر تخلیه صاعقه قرار گرفته‌اند و جریان را به زمین هدایت می‌کنند. این اجزا با هدف جلوگیری از تجمع بیش از حد انرژی الکتریکی و کنترل جریان، صاعقه را به زمین تخلیه می‌کنند.
صاعقه یک پدیده قدرتمند و پرخطر است که می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری به ساختمان‌ها و تجهیزات آنها وارد کند. در این شرایط، استفاده از آن به منظور حفاظت مناسب در برابر صاعقه در ساختمان‌ها بسیار ضروری است.
۱. حفاظت از ساختار ساختمان:
صاعقه می‌تواند سبب تخریب و ضعیف شدن ساختار ساختمان شود. قدرت صاعقه و جریان بالای آن می‌تواند ساختار را آسیب برساند و در برخی موارد باعث ریزش ساختمان شود. با نصب صاعقه گیرها، جریان صاعقه به زمین هدایت میشود و از آسیب رساندن به ساختار ساختمان جلوگیری می‌کند. این عملکرد حفاظتی از ساختار ساختمان، باعث افزایش دوام و ایمنی آن میشود.
۲. حفاظت از تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی:
تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی حساس در ساختمان می‌توانند به خطرات صاعقه برای جریان‌های بالا و تغییر ناگهانی ولتاژ برق منجر شوند. جریان صاعقه می‌تواند تجهیزات را اتلاف کرده و خسارات مالی به همراه داشته باشد. با نصب صاعقه گیرها، این خطرات به حداقل کاهش می‌یابد. با جذب جریان صاعقه و انتقال آن به زمین، از افزایش ناگهانی ولتاژ و جریان در تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی جلوگیری میشود. این عملکرد حفاظتی، در نگهداری صحیح تجهیزات و کاهش خسارات مالی ناشی از اتلاف آنها نقش اساسی دارد.
۳. حفاظت از افراد و جان‌های ساکن در ساختمان:
صاعقه با خطرات جدی برای افراد درون ساختمان‌ها همراه است. اثرات صاعقه الکتریکی می‌تواند از سوختگی‌های جدی تا ایجاد مشکلات قلبی و عصبی برای افراد منجر شود. با نصب صاعقه گیر، امکان انتقال جریان صاعقه به زمین فراهم میشود و از این طریق، افراد درون ساختمان از خطرات صاعقه در امان خواهند بود.
نصب و نگهداری صاعقه گیر برای حفاظت مؤثر در برابر صاعقه بسیار حائز اهمیت است. در مرحله نصب، انتخاب مکان مناسب برای نصب بسیار مهم است. باید مطمئن شویم که برق گیر در موقعیتی قرار می‌گیرد که بتواند جریان صاعقه را به خوبی از ساختمان به زمین هدایت کند. همچنین، با استفاده از متریال‌های با کیفیت و استاندارد می‌توانید عمر مفید و عملکرد صحیح آن را تضمین کنید. برای نگهداری باید به طور دوره‌ای آن را بررسی کنیم و از سالم بودن آن اطمینان حاصل کنیم. این شامل بررسی میزان خوردگی و آسیب دیدگی قطعات، بررسی سیم‌ها و اتصالات الکتریکی، و بررسی میزان عایق بر روی آن است. در صورتی که خرابی یا آسیبی در صاعقه گیر وجود داشته باشد، باید فوراً تعمیر یا تعویض شود تا عملکرد صحیح آن تضمین شود. همچنین، مطمئن شوید که سیم‌ها و اتصالات الکتریکی در حالت سالم و محکم قرار دارند. با رعایت این مراحل نصب و نگهداری، به طور موثر می‌تواند ساختمان را در برابر خطرات صاعقه حفظ کرده و خسارات ناشی از آن را به حداقل برساند.
امروزه تکنولوژی‌های نوین به منظور ارتقای عملکرد و کارایی در حفاظت در برابر صاعقه استفاده می‌شوند. یکی از این تکنولوژی‌ها، صاعقه گیرهای فعال است که با استفاده از سیستم‌های الکترونیکی پیشرفته و حسگرهای آنتنی، قادر به تشخیص و پیشگیری از نزدیک شدن صاعقه به ساختمان هستند. این مدل با تشخیص نشانه‌های قبل از وقوع صاعقه مانند تغییرات الکتریکی در هوا، با ایجاد شارژهای مختلف، صاعقه را به خود جذب می‌کنند و جریان آن را به زمین هدایت می‌کنند.
تکنولوژی دیگری که استفاده میشود، صاعقه گیر اکتیویونیک نانوکامپوزیتی است. این نوع صاعقه گیرها با استفاده از مواد نانوکامپوزیتی با خاصیت هادی و رسانایی بالا ساخته می‌شوند. این مواد قادر به جذب و تفکیک جریان صاعقه هستند و با حجم کمتر نسبت به صاعقه گیرهای سنتی، عملکرد بهتری را ارائه می‌دهند. همچنین، این نوع به دلیل اندازه کوچک و وزن سبک، نصب آسانتری دارند.
در حوزه تکنولوژی صاعقه گیرها، همچنین از سیستم‌های هوشمند استفاده میشود. این سیستم‌ها با استفاده از حسگرها و شبکه‌های ارتباطی، قادر به مانیتورینگ و کنترل در زمان واقعی هستند. آنها اطلاعات مربوط به وضعیت صاعقه گیر و ساختمان را به سیستم مرکزی ارسال کرده و در صورت لزوم اقدامات لازم را انجام می‌دهند. این سیستم‌ها باعث افزایش دقت و سرعت در تشخیص و پیشگیری از صاعقه می‌شوند.
به طور کلی، استفاده از تکنولوژی‌های نوین در صاعقه گیرها بهبود قابل توجهی در عملکرد و کارایی این سیستم‌ها را به ارمغان می‌آورد. با این تکنولوژی‌ها، حفاظت در برابر صاعقه به صورت مؤثرتر و کارآمدتر انجام میشود.
در این مقاله به بررسی مفهوم، عملکرد، اجزا و اهمیت صاعقه گیرها در حفاظت از ساختمان‌ها پرداختیم که با عملکرد منحصر به فرد خود، امکان جذب و تخلیه صاعقه را فراهم می‌کنند و در حفاظت از ساختمان‌ها، تجهیزات الکتریکی و افراد ساکن در ساختمان نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند. انتخاب و نصب صاعقه گیر مناسب، همراه با نگهداری صحیح، از اهمیت بالایی برخوردار است تا از اثرات زیان‌بار صاعقه به ساختمان و افراد جلوگیری شود. اگرقصد خرید صاعقه گیر را دارید و یا می‌خواهید در این خصوص اطلاعات بیشتری کسب کنید می‌توانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
