آشنایی با سرج ارستر سه فاز

محافظت از تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی در سیستم‌ های برقی یکی از مسائل بحرانی است که در فرآیند عملکرد و عمر مفید این تجهیزات تأثیر زیادی دارد. در این زمینه، دو عامل اساسی به نام‌های محافظ برق و سرج ارستر سه فاز به عنوان وسایلی برای حفاظت از تجهیزات در برابر نوسانات و نقصانات ولتاژ برق ضروری و حیاتی هستند. محافظ برق، دستگاه‌ها یا سیستم‌هایی هستند که برای جلوگیری از ورود ولتاژهای بیش از حد مجاز به تجهیزات الکتریکی به کار می‌روند. این تجهیزات در برابر جریان‌های بالا، اتصال‌های نامناسب، تغییرات ناگهانی ولتاژ و سایر اختلالات محافظت می‌کنند. در واقع، محافظ برق مانند یک پلیس برقی عمل می‌کند که تجهیزات حساس را در مقابل خطرات الکتریکی حفظ می‌کند و به اطمینان از عملکرد صحیح آن‌ها کمک می‌کند.

در این مطلب با چه مواردی آشنا می شویم؟

در این مطلب با چه مواردی آشنا می شویم؟
تماس با ما

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره قیمت سرج ارستر کلیک کنید

سرج ارستر سه فاز چیست؟

سرج ارستر سه فاز یک تجهیز حفاظتی است که برای حفاظت از تجهیزات و سیستم‌ های الکتریکی در برابر تخلیه‌ های الکتریکی ناگهانی مانند صاعقه استفاده می‌شود. وقتی که تخلیه‌ی الکتریکی ناگهانی از طریق خطوط برق به سیستم وارد می‌شود، ولتاژ سیستم به طور ناگهانی افزایش می‌یابد. این افزایش ناگهانی ولتاژ می‌تواند باعث آسیب به تجهیزات الکتریکی شود.

سرج ارستر سه‌فاز با اصل عملکردی به نام تخلیه واکنشی عمل می‌کند. این اصل بر اساس خاصیت مقاومت ولتاژ متغیر مواد خاصی است که در ساختار سرج ارستر سه فاز استفاده می‌شود. وقتی ولتاژ سیستم در یک محدوده ایمن تغییر کند، مقاومت سرج ارستر کم است و جریان نمی‌گذارد. اما اگر ولتاژ ناگهانی افزایش یا کاهش یابد و مقدار مشخصی را تجاوز کند، مقاومت سرج ارستر سه فاز کاهش می‌یابد و به عنوان یک مسیر آسان برای جریان الکتریکی از تخلیه‌ی الکتریکی عمل می‌کند. این جریان الکتریکی به طور کنترل شده به زمین منتقل می‌شود، جلوی افزایش ناگهانی ولتاژ و آسیب به تجهیزات را می‌گیرد.

علاوه بر تخلیه‌ های ناگهانی ناشی از صاعقه، سرج ارستر سه فاز نیز می‌تواند در حملات تخریبی به سیستم‌ های الکتریکی و همچنین در اغتشاشات الکتریکی ناشی از دستگاه‌ ها و تجهیزات الکتریکی مورد استفاده قرار گیرد. باید توجه داشت که تفاوت ها و کاربرد ها موجب شده طیف گسترده‌ای از قیمت سرج ارستر ها را شاهد باشیم. 

به طور کلی، سرج ارستر سه فاز تاثیرات ناگهانی تخلیه‌های الکتریکی را کاهش داده و از سیستم‌ های الکتریکی در مقابل آسیب‌ های ناشی از تغییرات ولتاژ حفاظت می‌کند، این تجهیزات مهم برای اطمینان از ایمنی و عملکرد صحیح سیستم‌های برقی سه فازه هستند.

سرج ارستر سه فاز چیست؟

همه چیز در مورد سرج ارستر سه فاز 

بررسی عملکرد سرج ارستر سه فاز

سرج ارستر سه فاز نوعی وسیله حفاظتی است که در شبکه‌ های برق و سیستم‌ های الکتریکی به منظور محافظت از تجهیزات و دستگاه‌ ها در برابر سرج‌ ها و افزایش ناگهانی ولتاژ یا افزایش جریان الکتریکی که به عنوان سرج‌ ها شناخته می‌شوند، استفاده می‌شوند. اصطلاحاً به آنها ارستر های سه فاز یا سرج‌ گیر های سه فاز هم می‌گویند. عملکرد اصلی این محافظ‌ ها در جذب و هدایت سرج‌ ها به زمین است تا از آسیب به تجهیزات برقی جلوگیری کنند. در ادامه، نحوه عملکرد محافظ برق سرج ارستر سه فاز را بررسی می‌کنیم:

ساختار و اجزای سرج ارستر سه فاز

سرج ارستر سه فاز معمولاً از یک مجموعه قطعات تشکیل شده است. اجزای اصلی آن شامل قطب‌ های سرج، مقاومت‌ های ارت، وصله‌ های الکتریکی و جعبه حفاظتی است.

تشخیص سرج و واکنش سریع

زمانی که ولتاژ یا جریان الکتریکی به طور ناگهانی افزایش می‌یابد، سرج ارستر سه فاز به سرعت به این تغییرات واکنش می‌نماید.

تخلیه به زمین

در هنگام وقوع سرج، سرج ارستر سه فاز به وسیله قطب‌ های سرج و مقاومت‌ های ارت، ولتاژ اضافی را به زمین تخلیه می‌کند. این کار باعث می‌شود تا ولتاژ مضر سرج از تجهیزات و سیستم‌ های الکتریکی دور شده و به آنها آسیب نرسد.

بازیابی پس از تخلیه

پس از تخلیه سرج، “سرج ارستر سه فاز” به طور خودکار به وضعیت عادی خود بازگشته و آمادگی جهت حفاظت در برابر سرج‌ های دیگر را دارد.

حفاظت از تجهیزات

عمده هدف محافظ سرج ارستر سه فاز حفاظت از تجهیزات برقی و الکترونیکی در برابر آسیب‌ های ناشی از سرج‌ ها است. با جذب و تخلیه سرج‌ ها، ولتاژ و جریان الکتریکی را تا حدی کنترل می‌کند که تجهیزات از خرابی جلوگیری می‌شود.

کاربرد ها

سرج ارستر سه فاز در ایستگاه‌ های توزیع برق، سیستم‌ های انتقال برق، کارخانجات، بیمارستان‌ ها، ادارات و سایر مکان‌ هایی که نیاز به حفاظت از تجهیزات برقی دارند، استفاده می‌شوند.

به طور کلی، سرج ارستر سه فاز به وسیله تشخیص سرج‌ ها و تخلیه ولتاژ اضافی به زمین، از تجهیزات الکتریکی در برابر آسیب‌ های ناشی از سرج‌ ها حفاظت می‌کند.

مزایا سرج ارستر سه فاز

سرج ارستر سه فاز به عنوان یکی از اجزای مهم در سیستم‌ های برقی مورد استفاده قرار می‌گیرد تا از تاثیرات ناشی از افزایش ناگهانی ولتاژ به دستگاه‌ ها و تجهیزات الکتریکی محافظت کنند. در ادامه به برخی از مزایای استفاده از سرج ارستر سه‌فاز می‌پردازیم

  • محافظت از تجهیزات الکتریکی: محافظ برق سرج سه فاز از تجهیزات الکتریکی شما در برابر افزایش ناگهانی ولتاژ یا جریان‌های اضافی که ممکن است در نتیجه اختلالات برقی یا صاعقه ایجاد شوند، محافظت می‌کند. این افزایش‌ها می‌توانند باعث آسیب به تجهیزات شما شوند و در بلندمدت عمر آنها را کاهش دهند.
  • کاهش خطر آسیب از صاعقه: در مناطق با بارش‌های رعد و برق یا در سیستم‌هایی که در معرض خطر صاعقه قرار دارند، محافظ برق سرج سه فاز می‌تواند به طور مؤثری از تجهیزات شما در برابر خسارت‌های ناشی از صاعقه وارد شده به خطوط برق حفاظت کند.
  • افزایش عمر مفید تجهیزات: با حفاظت از تجهیزات شما در مقابل اختلالات برقی و جریان‌های ناگهانی، محافظ برق سرج سه فاز می‌تواند عمر مفید تجهیزات را افزایش دهد و هزینه‌های تعمیر و تعویض را کاهش دهد.
  • بهبود عملکرد سیستم: افزایش ناگهانی ولتاژ و جریان می‌تواند به کاهش کیفیت عملکرد تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی منجر شود. با نصب محافظ برق سرج سه فاز، می‌توانید کیفیت و پایداری عملکرد سیستم را بهبود بخشید.

در نهایت، تصمیم برای نصب سرج ارستر سه فاز باید با توجه به نیاز های شما و نوع سیستم برقی که دارید، اتخاذ شود. بهتر است با متخصصان برق یا مهندسان مشورت کنید تا بهترین راهکار برای محافظت از تجهیزات و سیستم‌ های خود را در نظر بگیرید.مزایا سرج ارستر سه فاز

معایب سرج ارستر سه فاز

سرج ارستر سه فاز، یک نوع سیستم حفاظتی است که معمولاً در سیستم‌ های توزیع برق استفاده می‌شود. برخی از این معایب سرج ارستر سه‌فاز عبارتند از:

  1. قابلیت خرابی: سرج ارستر سه فاز به طور معمول از واحد های الکترونیکی حساسی برای حفاظت در برابر ولتاژ‌ های زیاد استفاده می‌کنند. در صورت اینکه واحد الکترونیکی درون سرج ارستر سه فاز خراب شود، این واحد به درستی کار نخواهد کرد و توانایی حفاظت از تجهیزات را از دست می‌دهد.
  2. محدودیت‌های جریان: سرج ارستر سه فاز توانایی جذب جریان‌های زیادی را ندارند. در صورتی که جریان ناشی از نوسانات یا افزایش ناگهانی بسیار زیاد باشد، این ارستر ها ممکن است به طور غیرقابل بازیابی آسیب ببینند.
  3. زمان عمل: زمانی که ولتاژ و جریان به طور ناگهانی افزایش می‌یابد، زمانی برای فعال شدن سرج ارستر سه فاز لازم است. این زمان تا حدی ممکن است برای تجهیزات حساس مشکل‌ ساز باشد و باعث آسیب به آن‌ها شود.
  4. عمر محدود: سرج ارستر سه فاز در مقابل جریان‌ ها و ولتاژ‌ های زیاد تا حدی محافظت می‌کنند، اما در نتیجه طولانی‌ مدت استفاده و تکراری، عمر آن‌ ها کاهش می‌یابد و به طور مداوم نیاز به تعویض دارند.

در کل، سرج ارستر سه فاز نیاز به نظارت و مدیریت دقیق دارد تا به طور صحیح عمل کرده و تجهیزات را محافظت کنند. انتخاب و استفاده مناسب از سرج ارستر سه فاز باید با توجه به نیاز ها و محدودیت‌ های سیستم انجام شود.

انواع سرج ارستر سه فاز

سرج ارستر سه‌ فاز به طور خاص برای حفاظت از تجهیزاتی که به ولتاژ سه فاز کار می‌کنند طراحی شده‌اند. این تجهیزات به دلیل نیاز به حمل بار های سنگین و انجام کار های صنعتی و تجاری، به ولتاژ سه فاز نیاز دارند. سرج ارستر سه فاز به عنوان یک جزء از سیستم حفاظتی برق عمل می‌کند و از تجهیزاتی مانند وسایل الکترونیکی، کامپیوتر ها، ماشین‌آلات صنعتی و سایر دستگاه‌ های حساس در مقابل آسیب جلوگیری می‌کند.

انواع مختلف محافظ برق سرج سه فاز شامل موارد زیر می‌شوند:

محافظ ارستر رسانا (Conventional Surge Arresters)

این نوع سرج ارستر از مواد سرامیکی و پرچمی تشکیل شده‌اند و در برابر سرج‌ های بزرگ و پیشامد های ناگهانی ولتاژ حفاظت می‌کنند. این ارستر ها عمدتاً برای حفاظت از انتقال‌دهنده‌ های برق بزرگ و تجهیزات صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

محافظ ارستر وریستوری (Metal Oxide Varistor – MOV)

این نوع سرج ارستر از مواد نیمه‌ هادی تشکیل شده و به عنوان مقاومتی واریابل عمل می‌کنند. زمانی که ولتاژ بالایی از حد تعیین شده عبور می‌کند، مقاومت وریستور کاهش می‌یابد و به تجهیزات متصل شده اجازه می‌دهد تا ولتاژ اضافی را به زمین تخلیه کنند.

محافظ ارستر گازی (Gas Discharge Tube – GDT)

این نوع سرج ارستر از لوله‌ های گازی تشکیل شده‌ است که در ولتاژ های بالا، گاز درون لوله هدایت‌ پذیر می‌شود و اتصال به زمین ایجاد می‌شود. این نوع ارستر ها به طور معمول برای حفاظت در برابر سرج‌ های شدید ولتاژ مورد استفاده قرار می‌گیرند.

هر کدام از این انواع محافظ برق سرج سه فاز وظایف مشابهی دارند اما با توجه به نوع تجهیزات، نیازهای حفاظتی و محیط کاری، انتخاب مناسب‌ترین نوع محافظ می‌تواند متفاوت باشد.انواع سرج ارستر سه فاز

سخن پایانی

همانطور که خواندید سرج ارستر سه فاز نقش کلیدی در توسعه و پیشرفت صنایع و شبکه‌ های برق در دسترس داشته است. این تکنولوژی نه تنها به بهبود توزیع و انتقال انرژی کمک کرده، بلکه کاربرد های گسترده‌ تری در حوزه‌ های مختلف از جمله صنعت، کشاورزی، معدن، حمل و نقل و انرژی‌ های تجدید پذیر را ممکن ساخته است.

با توجه به مزایای ارتباط سه فازه، سرج ارستر سه فاز نقش بسیار مهمی در بهبود کارایی، کاهش اتلاف‌ های انرژی و افزایش پایداری شبکه‌ های برق ایفا می‌کند. از طرفی، پژوهش‌ های بیشتر در زمینه بهینه‌ سازی و کاربرد های نوین این سیستم می‌تواند به بهبود عملکرد و بهره‌ وری در زمینه‌ های مختلف منجر گردد.

تماس با ما